Mahabharata - Book 07

Please click the [↭] button located at the bottom-right of your screen to toggle similarity map.

Book 07 – Chapter 097

BORI CE: 07-097-001

धृतराष्ट्र उवाच
संप्रमृद्य महत्सैन्यं यान्तं शैनेयमर्जुनम्
निर्ह्रीका मम ते पुत्राः किमकुर्वत संजय

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-002

कथं चैषां तथा युद्धे धृतिरासीन्मुमूर्षताम्
शैनेयचरितं दृष्ट्वा सदृशं सव्यसाचिनः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-003

किं नु वक्ष्यन्ति ते क्षात्रं सैन्यमध्ये पराजिताः
कथं च सात्यकिर्युद्धे व्यतिक्रान्तो महायशाः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-004

कथं च मम पुत्राणां जीवतां तत्र संजय
शैनेयोऽभिययौ युद्धे तन्ममाचक्ष्व तत्त्वतः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-005

अत्यद्भुतमिदं तात त्वत्सकाशाच्छृणोम्यहम्
एकस्य बहुभिर्युद्धं शत्रुभिर्वै महारथैः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-006

विपरीतमहं मन्ये मन्दभाग्यान्सुतान्प्रति
यत्रावध्यन्त समरे सात्वतेन महात्मना

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-007

एकस्य हि न पर्याप्तं मत्सैन्यं तस्य संजय
क्रुद्धस्य युयुधानस्य सर्वे तिष्ठन्तु पाण्डवाः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-008

निर्जित्य समरे द्रोणं कृतिनं युद्धदुर्मदम्
यथा पशुगणान्सिंहस्तद्वद्धन्ता सुतान्मम

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-009

कृतवर्मादिभिः शूरैर्यत्तैर्बहुभिराहवे
युयुधानो न शकितो हन्तुं यः पुरुषर्षभः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-010

नैतदीदृशकं युद्धं कृतवांस्तत्र फल्गुनः
यादृशं कृतवान्युद्धं शिनेर्नप्ता महायशाः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-011

संजय उवाच
तव दुर्मन्त्रिते राजन्दुर्योधनकृतेन च
शृणुष्वावहितो भूत्वा यत्ते वक्ष्यामि भारत

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-012

ते पुनः संन्यवर्तन्त कृत्वा संशप्तकान्मिथः
परां युद्धे मतिं कृत्वा पुत्रस्य तव शासनात्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-013

त्रीणि सादिसहस्राणि दुर्योधनपुरोगमाः
शकाः काम्बोजबाह्लीका यवनाः पारदास्तथा

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-014

कुणिन्दास्तङ्गणाम्बष्ठाः पैशाचाश्च समन्दराः
अभ्यद्रवन्त शैनेयं शलभाः पावकं यथा

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-015

युक्ताश्च पार्वतीयानां रथाः पाषाणयोधिनाम्
शूराः पञ्चशता राजञ्शैनेयं समुपाद्रवन्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-016

ततो रथसहस्रेण महारथशतेन च
द्विरदानां सहस्रेण द्विसाहस्रैश्च वाजिभिः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-017

शरवर्षाणि मुञ्चन्तो विविधानि महारथाः
अभ्यद्रवन्त शैनेयमसंख्येयाश्च पत्तयः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-018

तांश्च संचोदयन्सर्वान्घ्नतैनमिति भारत
दुःशासनो महाराज सात्यकिं पर्यवारयत्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-019

तत्राद्भुतमपश्याम शैनेयचरितं महत्
यदेको बहुभिः सार्धमसंभ्रान्तमयुध्यत

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-020

अवधीच्च रथानीकं द्विरदानां च तद्बलम्
सादिनश्चैव तान्सर्वान्दस्यूनपि च सर्वशः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-021

तत्र चक्रैर्विमथितैर्भग्नैश्च परमायुधैः
अक्षैश्च बहुधा भग्नैरीषादण्डकबन्धुरैः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-022

कूबरैर्मथितैश्चापि ध्वजैश्चापि निपातितैः
वर्मभिश्चामरैश्चैव व्यवकीर्णा वसुंधरा

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-023

स्रग्भिराभरणैर्वस्त्रैरनुकर्षैश्च मारिष
संछन्ना वसुधा तत्र द्यौर्ग्रहैरिव भारत

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-024

गिरिरूपधराश्चापि पतिताः कुञ्जरोत्तमाः
अञ्जनस्य कुले जाता वामनस्य च भारत
सुप्रतीककुले जाता महापद्मकुले तथा

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-025

ऐरावणकुले चैव तथान्येषु कुलेषु च
जाता दन्तिवरा राजञ्शेरते बहवो हताः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-026

वनायुजान्पार्वतीयान्काम्बोजारट्टबाह्लिकान्
तथा हयवरान्राजन्निजघ्ने तत्र सात्यकिः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-027

नानादेशसमुत्थांश्च नानाजात्यांश्च पत्तिनः
निजघ्ने तत्र शैनेयः शतशोऽथ सहस्रशः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-028

तेषु प्रकाल्यमानेषु दस्यून्दुःशासनोऽब्रवीत्
निवर्तध्वमधर्मज्ञा युध्यध्वं किं सृतेन वः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-029

तांश्चापि सर्वान्संप्रेक्ष्य पुत्रो दुःशासनस्तव
पाषाणयोधिनः शूरान्पार्वतीयानचोदयत्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-030

अश्मयुद्धेषु कुशला नैतज्जानाति सात्यकिः
अश्मयुद्धमजानन्तं घ्नतैनं युद्धकामुकम्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-031

तथैव कुरवः सर्वे नाश्मयुद्धविशारदाः
अभिद्रवत मा भैष्ट न वः प्राप्स्यति सात्यकिः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-032

ततो गजशिशुप्रख्यैरुपलैः शैलवासिनः
उद्यतैर्युयुधानस्य स्थिता मरणकाङ्क्षिणः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-033

क्षेपणीयैस्तथाप्यन्ये सात्वतस्य वधैषिणः
चोदितास्तव पुत्रेण रुरुधुः सर्वतोदिशम्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-034

तेषामापततामेव शिलायुद्धं चिकीर्षताम्
सात्यकिः प्रतिसंधाय त्रिंशतं प्राहिणोच्छरान्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-035

तामश्मवृष्टिं तुमुलां पार्वतीयैः समीरिताम्
बिभेदोरगसंकाशैर्नाराचैः शिनिपुंगवः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-036

तैरश्मचूर्णैर्दीप्यद्भिः खद्योतानामिव व्रजैः
प्रायः सैन्यान्यवध्यन्त हाहाभूतानि मारिष

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-037

ततः पञ्चशताः शूराः समुद्यतमहाशिलाः
निकृत्तबाहवो राजन्निपेतुर्धरणीतले

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-038

पाषाणयोधिनः शूरान्यतमानानवस्थितान्
अवधीद्बहुसाहस्रांस्तदद्भुतमिवाभवत्

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-039

ततः पुनर्बस्तमुखैरश्मवृष्टिं समन्ततः
अयोहस्तैः शूलहस्तैर्दरदैः खशतङ्गणैः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-040

अम्बष्ठैश्च कुणिन्दैश्च क्षिप्तां क्षिप्तां स सात्यकिः
नाराचैः प्रतिविव्याध प्रेक्षमाणो महाबलः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-041

अद्रीणां भिद्यमानानामन्तरिक्षे शितैः शरैः
शब्देन प्राद्रवन्राजन्गजाश्वरथपत्तयः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-042

अश्मचूर्णैः समाकीर्णा मनुष्याश्च वयांसि च
नाशक्नुवन्नवस्थातुं भ्रमरैरिव दंशिताः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-043

हतशिष्टा विरुधिरा भिन्नमस्तकपिण्डिकाः
कुञ्जराः संन्यवर्तन्त युयुधानरथं प्रथि

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

BORI CE: 07-097-044

ततः शब्दः समभवत्तव सैन्यस्य मारिष
माधवेनार्द्यमानस्य सागरस्येव दारुणः

MN DUTT: 05-121-041

ततः शब्दः समभवत् तव सैन्यस्य मारिष
माधवेनार्धमानस्य सागरस्येव पर्वणि

M. N. Dutt: Afflicted as they were with the shafts of that descendent of Madhu's race, was tremendous like that of the Ocean in a Parvadayi. Then hearing the cry and that tremendous din, Drona, addressing his charioteer, said

BORI CE: 07-097-045

तं शब्दं तुमुलं श्रुत्वा द्रोणो यन्तारमब्रवीत्
एष सूत रणे क्रुद्धः सात्वतानां महारथः

MN DUTT: 05-121-042

तं शब्दं तुमुलं श्रुत्वा द्रोणो यन्तारमब्रवीत्
क्रुद्धः सात्वतानां महारथः

M. N. Dutt: "O charioteer this mighty car-warrior, of the Satvata race inflamed with wrath, has shattered the host in many places and is now careering like the Destroyer in the field of battle.

BORI CE: 07-097-046

दारयन्बहुधा सैन्यं रणे चरति कालवत्
यत्रैष शब्दस्तुमुलस्तत्र सूत रथं नय

MN DUTT: 05-121-043

दारयन् बहुधा सैन्यं रणे चरति कालवत्
यत्रैष शब्दस्तुमुलस्तत्र सूत रथं नय

M. N. Dutt: O charioteer, drive my car to the spot whence this noise is coming. Surely Yuyudhana has now encountered these heroes that fight with the stones.

BORI CE: 07-097-047

पाषाणयोधिभिर्नूनं युयुधानः समागतः
तथा हि रथिनः सर्वे ह्रियन्ते विद्रुतैर्हयैः

MN DUTT: 05-121-044

एष सूते रणे पाषाणयोधिभिर्नूनं युयुधानः समागतः
तथा हि रथिनः सर्वे ह्रियन्ते विद्रुतैर्हयैः

M. N. Dutt: Yonder the car-warriors are leaving Satyaki being borne away by their flying steeds. Behold some are falling down on the spot with their bodies mangled.

BORI CE: 07-097-048

विशस्त्रकवचा रुग्णास्तत्र तत्र पतन्ति च
न शक्नुवन्ति यन्तारः संयन्तुं तुमुले हयान्

MN DUTT: 05-121-045

M. N. Dutt: Their drivers are not able to restrain their wild horses.” The charioteer hearing these words of Bharadvaja's son.

BORI CE: 07-097-049

इत्येवं ब्रुवतो राजन्भारद्वाजस्य धीमतः
प्रत्युवाच ततो यन्ता द्रोणं शस्त्रभृतां वरम्

MN DUTT: 05-121-046

इत्येतद् वचनं श्रुत्वा भारद्वाजस्य सारथिः
प्रत्युवाच ततो द्रोणं सर्वशस्त्रभृतां वरम्

M. N. Dutt: Replied unto Drona that foremost of all wielders of weapons saying-"O long-lived one, behold the army of the Kauravas routed in all directions.

BORI CE: 07-097-050

आयुष्मन्द्रवते सैन्यं कौरवेयं समन्ततः
पश्य योधान्रणे भिन्नान्धावमानांस्ततस्ततः

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in M. N. Dutt's version.

Corresponding verse not found in BORI CE

MN DUTT: 05-121-047

सैन्यं द्रवति चायुष्मन् कौरवेयं समन्ततः
पश्य रोधान् रणेभग्नान् धावतो वै ततस्ततः

M. N. Dutt: Behold the warriors rush in all directions deserting their ranks! But in fact you behold those heroic Panchalas and Pandavas.

BORI CE: 07-097-051

एते च सहिताः शूराः पाञ्चालाः पाण्डवैः सह
त्वामेव हि जिघांसन्तः प्राद्रवन्ति समन्ततः

MN DUTT: 05-121-048

इमे च संहताः शूराः पञ्चाला: पाण्डवैः सह
त्वामेव हि जिघांसन्त आद्रवन्ति समन्ततः

M. N. Dutt: Advance desirous of encountering yourself. O subduer of foes, now behave yourself in the manner one should behave on such occasions.

BORI CE: 07-097-052

अत्र कार्यं समाधत्स्व प्राप्तकालमरिंदम
स्थाने वा गमने वापि दूरं यातश्च सात्यकिः

MN DUTT: 05-121-049

अत्र कार्य समाधत्स्व प्राप्तकालमरिंदम
स्थाने वा गमने वापि दूरं यातश्च सात्यकिः

M. N. Dutt: Shall we proceed or stay here? Satyaki has gone far ahead of us." While the charioteer was thus speaking to the son of Bharadvaja, O sire.

BORI CE: 07-097-053

तथैवं वदतस्तस्य भारद्वाजस्य मारिष
प्रत्यदृश्यत शैनेयो निघ्नन्बहुविधान्रथान्

MN DUTT: 05-121-050

तथैवं वदतस्तस्य भारद्वाजस्य सारथेः
प्रत्यदृश्यत शैनेयो निघ्नन् बहुविधान् रथान्

M. N. Dutt: The grandson of Sini suddenly came to view, engaged in siaughtering a large number of car-warriors. Those soldiers of yours while being thus slaughtered by Yuyudhana in battle.

BORI CE: 07-097-054

ते वध्यमानाः समरे युयुधानेन तावकाः
युयुधानरथं त्यक्त्वा द्रोणानीकाय दुद्रुवुः

BORI CE: 07-097-055

यैस्तु दुःशासनः सार्धं रथैः पूर्वं न्यवर्तत
ते भीतास्त्वभ्यधावन्त सर्वे द्रोणरथं प्रति

MN DUTT: 05-121-051

ते वध्यमानाः समरे युयुधानेन तावकाः
युयुधानरथं त्यक्त्वा द्रोणानकाय दुद्रुवुः
यैस्तु दुःशासनः सार्ध रथैः पूर्व न्यवर्तत
ते भीतास्त्वभ्यधावन्त सर्वे द्रोणरथं प्रति

M. N. Dutt: They fled away from Yuyudhana's chariot towards the spot where Drona's division was placed. Those other car-warriors accompanied by Dushasana, all struck with panic, also rushed to the place where Drona's chariot was seen.

Home | About | Back to Book 07 Contents | ← Chapter 96 | Chapter 98 →